Sức khỏe răng miệng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ. Một hàm răng khỏe mạnh không chỉ giúp bé ăn uống dễ dàng, phát âm chuẩn, mà còn góp phần tạo nên nụ cười tự tin. Tuy nhiên, nhiều thói quen xấu trong sinh hoạt hằng ngày có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của răng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các thói quen trẻ em cần tránh để răng vẫn khỏe mạnh từ nhỏ đến lớn, giúp ba mẹ có những biện pháp chăm sóc và bảo vệ răng miệng cho con.
1. Mút tay hoặc ngậm núm vú giả quá lâu
Vì sao đây là thói quen xấu?
Mút tay hoặc ngậm núm vú giả là thói quen thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn sơ sinh và tập đi. Tuy nhiên, nếu bé duy trì thói quen này quá lâu, đặc biệt sau 3 tuổi, sẽ gây ảnh hưởng đến cấu trúc răng và xương hàm, dẫn đến:
-
Răng mọc lệch, hô hoặc thưa.
-
Khớp cắn bị sai lệch, làm giảm khả năng nhai.
-
Tăng nguy cơ viêm lợi và sâu răng do vi khuẩn tích tụ.
Cách khắc phục
-
Tập cho bé bỏ mút tay hoặc núm vú giả từ từ, bắt đầu từ 2 tuổi.
-
Tạo sự an toàn và thoải mái cho trẻ bằng cách ôm ấp, trò chuyện thay vì để bé tự xoa dịu bằng việc mút tay.
-
Nếu tình trạng kéo dài, nên đưa trẻ đến nha sĩ chuyên khoa chỉnh nha để được tư vấn.
2. Thói quen bú bình khi ngủ
Nguy cơ từ việc bú bình ban đêm
Bú bình khi ngủ, đặc biệt là sữa công thức hoặc nước trái cây, là nguyên nhân chính gây sâu răng sớm ở trẻ em. Khi trẻ ngủ, sữa đọng lại trong khoang miệng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và tấn công men răng. Hậu quả có thể gặp:
-
Răng cửa bị sâu răng nghiêm trọng.
-
Răng bị đổi màu và dễ gãy vỡ.
-
Viêm lợi, đau nhức răng miệng khiến bé khó chịu.
Giải pháp cho phụ huynh
-
Chỉ cho trẻ uống sữa hoặc nước lọc trước khi đi ngủ, không để bé bú bình suốt đêm.
-
Sau khi bé bú xong, vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng bằng gạc ẩm hoặc bàn chải mềm.
-
Khuyến khích trẻ tập uống bằng cốc hoặc ly nhỏ từ 12 – 18 tháng tuổi.
3. Ăn quá nhiều đồ ngọt và nước có gas
Tác hại của đường và axit đối với răng
Đường là nguyên nhân hàng đầu gây sâu răng ở trẻ em. Khi trẻ ăn quá nhiều bánh kẹo, socola, nước ngọt hoặc đồ uống có gas, lượng đường trong khoang miệng tăng cao. Vi khuẩn sẽ chuyển hóa đường thành axit, làm mòn men răng và hình thành lỗ sâu.
Bên cạnh đó, đồ uống có gas chứa axit mạnh, có thể làm bào mòn men răng, khiến răng yếu và dễ gãy.
Biện pháp phòng ngừa
-
Giới hạn lượng đồ ngọt mà trẻ tiêu thụ, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
-
Sau khi ăn đồ ngọt, đánh răng hoặc súc miệng với nước sạch để loại bỏ cặn đường.
-
Khuyến khích trẻ ăn trái cây tươi, sữa chua không đường, phô mai, vừa tốt cho sức khỏe vừa bảo vệ răng.
4. Lười đánh răng và vệ sinh răng miệng không đúng cách
Tầm quan trọng của vệ sinh răng miệng hằng ngày
Vệ sinh răng miệng là thói quen bắt buộc để giữ răng khỏe mạnh. Nếu trẻ lười đánh răng hoặc đánh răng sai cách, mảng bám sẽ tích tụ, dẫn đến:
-
Sâu răng và viêm nướu.
-
Hơi thở có mùi khó chịu.
-
Nguy cơ mất răng sớm và ảnh hưởng đến răng vĩnh viễn.
Hướng dẫn chăm sóc răng miệng cho trẻ
-
Tập cho trẻ đánh răng ít nhất 2 lần/ngày: sáng sau khi ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ.
-
Sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa fluor phù hợp với độ tuổi.
-
Phụ huynh nên theo dõi và hướng dẫn bé, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi.
5. Nghiến răng khi ngủ
Nguyên nhân và hậu quả
Nghiến răng là hiện tượng nhiều trẻ gặp phải khi ngủ. Thói quen này thường xuất phát từ căng thẳng, lo lắng hoặc do cấu trúc răng không đều. Nếu kéo dài, nghiến răng có thể gây:
-
Mòn men răng, khiến răng yếu và nhạy cảm.
-
Gây đau hàm, đau đầu hoặc mỏi cơ mặt.
-
Tăng nguy cơ gãy răng hoặc nứt răng.
Cách xử lý
-
Quan sát và phát hiện sớm dấu hiệu nghiến răng ở trẻ.
-
Giúp bé giảm căng thẳng bằng các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc nhẹ trước khi ngủ.
-
Đưa trẻ đến nha sĩ để kiểm tra và có thể được chỉ định máng chống nghiến răng nếu cần thiết.
6. Thường xuyên nhai vật cứng hoặc cắn móng tay
Tác hại với răng
Một số trẻ có thói quen cắn móng tay, nhai bút, nhai đá lạnh hoặc các vật cứng khác. Thói quen này có thể gây:
-
Mẻ hoặc gãy răng.
-
Tổn thương nướu, dễ gây viêm nhiễm.
-
Răng bị mòn nhanh, ảnh hưởng đến khớp cắn.
Cách phòng tránh
-
Nhắc nhở và theo dõi trẻ thường xuyên để loại bỏ thói quen này.
-
Tìm các hoạt động thay thế như chơi đồ chơi, tô màu để phân tán sự chú ý.
-
Nếu trẻ cắn móng tay do lo âu, phụ huynh nên trò chuyện và hỗ trợ tâm lý.
7. Không đi khám răng định kỳ
Vì sao khám răng định kỳ quan trọng?
Nhiều phụ huynh chỉ đưa trẻ đi khám răng khi đã có vấn đề như đau nhức hoặc sâu răng. Tuy nhiên, điều này khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Khám răng định kỳ 6 tháng/lần giúp:
-
Phát hiện sớm sâu răng, viêm nướu và các bệnh lý khác.
-
Theo dõi sự phát triển của răng sữa và răng vĩnh viễn.
-
Tư vấn phương pháp chăm sóc răng miệng phù hợp từng độ tuổi.
Việc hình thành thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách từ nhỏ sẽ giúp trẻ có hàm răng khỏe mạnh, đẹp và bền lâu. Phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi, nhắc nhở và hỗ trợ con duy trì các thói quen tốt. Hãy nhớ rằng, phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, và một nụ cười rạng rỡ chính là món quà quý giá mà ba mẹ có thể dành cho con.
Đưa trẻ đi khám răng định kỳ và áp dụng các biện pháp chăm sóc khoa học sẽ giúp bảo vệ răng miệng của bé từ thuở nhỏ, tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh trong tương lai.
